I.TBMM Dönemi ( 1920-23)-Kpss Tarih Konu Anlatımı-2023

 

I.TBMM Dönemi ( 1920-23)-Kpss Tarih Konu Anlatımı-2023

Düşünülen İsimler

• Kurultay
• Devlet-i Kebir
• Millet Meclisi
• Meclis-i müessesan( Kurucu meclis)

Özellikleri 

1. Kurucudur. ( ordu- anayasa-devlet)
2. olağanüstüdür. ( yasama-yürütme-yargı)
3. güçlük birliği ilkesi vardır.
4. ihtilalci bir meclistir. ( halk mevcut rejime ve baskılara başkaldırdı.)
5. ulusçu bir meclistir. ( azınlık milletvekili yoktur.)
6. savaşçı bir meclistir. ( tüm savaşlar bu meclis döneminde yapıldı.)
7. inkilapçı bir meclistir. ( saltanatın kaldırılması istisnadır. )
8. meclis hükümeti sistemi uygulanmıştır.

İçinde Yer Alan Gruplar

• Müdafaa-i Hukuk
• İstiklal
• Reform
• Yeşil Ordu ( Çerkez Ethem- yeni dünya/seyyare)
• Tesanüt
• Halk Zümresi
• İttihatçılar

24 Nisan Yönergesi

1. TBMM'nin üzerinde hiçbir güç yoktur.
2. Süreklidir.
3. Padişah kurtulduğu zaman meclisin vereceği kanuna uymak zorundadır.
4. Padişahın göndereceği bir vekil burayı yönetemeyecektir.
5. Hükümet kurmak zorunludur.

İcra Vekilleri Heyeti(Bakanlar Kurulu- Hükümet )

• Meclis Başkanı: Mustafa Kemal
• Maarif Bakanı: Dr. Rıza Nur
• Sağlık Bakanı: Adnan Adıvar
• Genelkurmay Başkanı: İsmet İnönü
• Dışişleri Bakanı: Bekir Sami Bey
• İçişleri Bakanı: Cami Baykut Bey

Çıkarılan Önemli Kanunlar

• Ağnam vergisinin artırılması hakkındaki kanun
• Firariler Kanunu
• Hıyanet-i Vataniye Kanunu
• İstiklal mahkemelerinin kurulması hakkındaki kanun
• Başkomutanlık Kanunu
• Nisab-ı Müzakere ( meclis içtüzüğü kanunu)
• Teşkilat-ı Esasiye (1921 Anayasası )
• İstiklal marşının kabulü hakkındaki kanun
• Düzenli ordunun kurulması hakkındaki kanun
• Men-i İsrafat ( İsraf yasaklandı.)
• Men-i Müşkirat ( Kafa yapan maddeler yasaklandı.)

1. TBMM'ye Karşı Çıkan Ayaklanmalar

1.TBMM Dönemi Çıkan Ayaklanmalar

TBMM'nin İsyanlara Karşı Aldığı Önlemler

1. Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi'nin fetvası
2. Firariler Kanunu çıkarıldı.
3. İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
4. Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
5. İstanbul hükümetiyle tüm haberleşme kesildi.

Sevr Barış Antlaşması ( 10 Ağustos 1920 )

1. Taslağı İtalya'nın San Remo kentinde belirlendi.
2. Konferansa gönderilen Tevfik Paşa antlaşmayı imzaladı.
3. Reşat Halis, Damat Ferit, Bağdatlı Hadi, Rıza Tevfik beyler antlaşmayı imzalamak için Paris yakınlarındaki Sevres kasabasına gittiler.

Not: Bu antlaşma Osmanlı Mebusan Meclisi'nin onayından geçmediği için hukuken geçersizdir. Ayrıca milli mücadele başarıya uğradığından dolayı uygulanamamıştır. 

Not: Bu antlaşma Osmanlı devletinin imzaladığı son antlaşmadır ve Osmanlı devleti fiilen sona ermiştir. İlerde bu antlaşma yerine Lozan Barış Antlaşması imzalanacaktır.

Sevr Antlaşması Maddeleri

1. Doğu Trakya, İzmir ve çevresi Yunanistan'a bırakılacak.
2. Anadolu'nun güneybatısı ve Konya, İtalya'ya bırakılacak.
3. Anadolu'nun güneyi, güneydoğusu ve Zonguldak Fransa'ya bırakılacak.
4. Trabzon'da Pontus Rum Devleti kurulacak.
5. Irak ve Filistin İngiltere'ye bırakılacak.
6. Vilayet-i Sitte' de Ermenistan devleti kurulacak.
7. Boğazlar bir komisyon tarafından yönetilecek. Bu komisyonun ayrı bir bayrağı ve bütçesi olacak, Türk üye olmayacak
8. Osmanlı devleti kapitülasyon vermeye devam edecek
9. Osmanlı devleti ordu sayısı 50 bin 700 'ü geçmeyecek. Orduda ağır silahlar olmayacak, savaş gemisi, uçak ve tank olmayacak
10. İstanbul Osmanlı'nın başkenti kalacak ancak azınlık hakları korunmaz ise geri alınacak
11. Kürtlerin istemesi halinde Diyarbakır merkezli bir Kürdistan devleti kurulacak.
12. Osmanlı devleti savaş tazminatı ödeyecek.